Sailly-Laurette’de (Somme), 22 Mayıs 2024’te Hauts-de-France bölgesinde meydana gelen şiddetli yağmurlar sokaklarda su baskınlarına ve heyelanlara neden oldu. DENIS CHARLET / AFP

Toprak, çiğnediğimiz paha biçilmez bir kaynaktır. Temmuz ayının başlarında, Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO), Agadir’de (Fas) düzenlediği bir konferansta alarma geçti. Genel müdürü Audrey Azoulay, kapanış konuşmasında uluslararası toplumu toprakların korunması ve ıslahını bir öncelik haline getirmeye çağırırken, “Toprak, Dünya’daki yaşamı sürdürmede hayati bir rol oynar. Ancak yine de sıklıkla ihmal edilir veya kötü yönetilir,” dedi.

UNESCO, “toprak kalitesini ve evrimini değerlendirip karşılaştırabilmek” için küresel bir toprak sağlığı endeksi oluşturmak istiyor. Şimdilik, “sağlıklı bir toprağı neyin oluşturduğuna dair fikir birliğine varılmış bir tanım yok” diyor Montpellier’deki Fransız Tarım, Gıda ve Çevre Ulusal Araştırma Enstitüsü’nde (INRAE) Araştırma Direktörü olan Philippe Hinsinger. Ancak değerlendirmeler çoktan yapıldı. Örneğin 2018’de Avrupa Birliği’nin Ortak Araştırma Merkezi, küresel ölçekte arazilerin %75’inin halihazırda bozulduğunu ve bunun 3,2 milyar insanı doğrudan etkilediğini tahmin etti. Ve arazilerin %90’ı 2050’ye kadar bozulabilir.

Temmuz 2023’te Avrupa Birliği, Toprak İzleme ve Dayanıklılık direktifi hazırladığını duyurdu – hala beklenen bir yasama eylemi, kıta genelinde bozulmuş toprak oranını %60 olarak tahmin ederken. “Bu oran büyük ihtimalle hafife alınıyor,” dedi Hinsinger. Aslında AB, pestisitler veya endüstriyel deşarjlar tarafından kimyasal kirliliği hesaba katmıyor, karada veya okyanuslarda hiçbir ekosistem, INRAE ​​ve Ifremer tarafından koordine edilen kolektif uzmanlığın 2022’de gösterdiği gibi, artık fitosaniter ürünlerden arınmış değil.

Su, rüzgar veya sürme yoluyla erozyon

Bahisler aslında hayati önem taşıyor: Topraklar tükettiğimiz gıdanın %95’ini üretiyor. Bunun çok ötesinde, “sessizce bize Dünya’da yaşamın var olmasını sağlayan neredeyse tüm ekosistem hizmetlerini ve işlevlerini sağlıyorlar” diyor Ronald Vargas, 2022’de Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü’nde Küresel Toprak Ortaklığı Sekreteri olacak. Diğer şeylerin yanı sıra, suyu temizler, filtreler ve depolar, bitkilerin gelişmek için ihtiyaç duyduğu besinleri geri dönüştürür, iklimi ve su baskınlarını düzenler ve karbondioksit ve diğer sera gazlarını ortadan kaldırır.

Ayrıca, dünyadaki hayvan türlerinin en az dörtte birine ev sahipliği yapan muhteşem biyolojik çeşitlilik rezervuarlarıdır. Bir milimetre yapmak ortalama bir asır sürer. Ve bu nedenle, Hinsinger’in La Vie Cachée des Sols (“Toprağın Gizli Hayatı”) (Quæ, 152 sayfa, 23 avro) adlı kitabında söylediğine göre, bir metre yapmak “yaklaşık yüz bin yıl” sürer. Botanikçi Marc-André Selosse, Kasım 2021’de Le Monde’da “Bu, menfaatini nakde çevirme hakkımız olan bir miras ancak görevimiz onu aktarmaktır” dedi.

Bu makalenin %56.68’ini okumanız gerekiyor. Gerisi yalnızca aboneler içindir.